Termal Macun Nedir?

Bilgisayarınızda ısınma problemi yaşadıysanız ya da soğutma ile ilgili araştırmalarınız varsa sıvı metali belki duymamış olabilirsiniz ama termal macunları mutlaka duymuşsunuzdur. Peki termal macun almayı düşünüyorsanız ve doğru termal macunu seçmek istiyorsanız termal macunlar hakkında daha detaylı bilgi sahibi olmak ister misiniz? İşte başlıyoruz!

İşlemci ve soğutucu blok arasındaki küçük boşluklar.
Görsel: Intel

Termal macunlar kısaca soğutucu blok ve zemin arasındaki ısı iletimini kaliteli şekilde sağlamak için kullanılırlar. Termal macunlar soğutucu blok ile zemin arasında hava boşluğu kalmasını engelleyerek ısı iletimine katkı sağlar. CPU’ların entegre ısı yayıcıları gözle görüldüğü kadar kusursuz değildir, mikroskobik düzeyde girintiler/çıkıntılar vardır ve bu girintiler/çıkıntılar hava boşluğu oluşturarak ısının soğutucu bloğa iletimine engel olurlar. İşte tam da bu noktada termal macunlar devreye girerek boşlukları doldurur ve ısı iletimine ciddi anlamda katkı sağlar.

Sıvı Metal/Liquid Metal Nedir?

Sıvı metaller; galyum, indiyum ve kalay karışımından üretilir. Bu materyal yüksek W/m-k değerleriyle termal macunlara kıyasla daha iyidir. Ancak en büyük dezavantajlarından birisi iletken olmasıdır, bu nedenle uygulama esnasında incelik gerektirir. Olası taşma durumunda doğru biçimde temizlenmezlerse elektrik akımını iletebildikleri için kısa devreye sebep olabilirler. Diğer büyük dezavantaj ise galyumun alüminyuma düşman olmasıdır. Bu nedenle bakır borulu soğutucular tercih edilmelidir. Klasik dezavantajımız ise fiyatlarının termal macunlara göre kat kat yüksek olmasıdır. Sıvı metaller genellikle delid işlemlerinde kullanılır.

Sıvı metal uygulama görseli
Görsel: Asus

Termal Macun Alırken Nelere Dikkat Edilmelidir?

Bu noktada doğru seçim yapabilmek için en başta termal macun türlerini bilmeliyiz. Sonrasında “Isı İletkenlik ve Geçiş Katsayısı” yani W/m-k ardından dayanıklılık süresi geliyor.

Çeşitli markaların termal macunları
Görsel: How-FixIT

Termal Macun Türleri

  1. Nano Elmas Partiküllü Termal Macun
    Nano elmas partiküllü termal macunlar en iyi performansı sergilemektedir. Diğer macun türlerine oranla oldukça hafif, dayanıklı ve aşınma önleyici özellikleri vardır. Yüksek oranda W/m-k değerlerine sahiptirler.
  2. Altın/Gümüş Partiküllü Termal Macun
    Nano elmas partiküllü macunlar kadar performans göstermese de W/m-k değerleri genel kullanım için fazlasıyla yeterlidir.
  3. Silikon Termal Macun
    En yaygın olan termal macun türüdür, üst seviye W/m-k değerlerine sahip modeller olsa da diğer türler kadar dayanıklı değildir. Ancak bu genel kullanım için bir sorun teşkil etmeyecektir, ev kullanıcılarının rahatlıkla tercih edebileceği bir termal macun türüdür.

Isı İletkenlik ve Geçirgenlik Katsayısı (W/m-k)

Termal macunlarda W/m-k değerleri kısaca macunun ısı iletim değerini belirtir, değer arttıkça ısı iletimi artar. Örneğin 10W/m-k macun bize 5W/m-k macundan daha iyi ısı iletim performansı verecektir.

Üretici Marka ve Kullanıcı Geri Dönüşleri

Piyasada belli başlı kaliteli macun üreten markalar mevcut, bunlara sırasız biçimde örnek vermek gerekirse Grizzly, Noctua, Arctic, Corsair, Cooler Master, Aerocool ve Gelid markaları başlıca termal macun piyasasının liderleri arasındadır. Bahsettiğim markalar oldukça güvenilirdir. YouTube’da bazı macun modellerinin sahtesinin üretildiği hakkında paylaşımlar dolaşıyor, böyle bir sorunla karşılaşmamak için güvenilir yerleri tercih ediniz.Termal Macun Nasıl Uygulanır?

Termal macun sürülen bir işlemci.
Görsel: Arctic

Dikkat Edilmesi Gerekenler

  • İşleme başlamadan önce cihazınızın prize veya pile bağlı olmadığından emin olun.
  • CPU veya GPU’nuzun sıcak olmadığından emin olun.
  • Eğer AMD işlemciye sahipseniz ve fan işlemciye yapışmış ise yukarı doğru çekmeye zorlamayın, termal macunun yapısı gereği basınç oluşacak ve soğutucu blok işlemciyi bırakmayacaktır. Bunun yerine fanı kavrayıp sağa sola hafif manevralar yaptırarak herhangi bir yöne doğru kaydırın, kolaylıkla çıkacaktır.
  • Isınma problemi yaşamamak için uygulanan termal macunun miktarı çok fazla veya çok az olmamalıdır, altta sizin için görsel ve video paylaştım size fikir verecektir.

Temizlik

Termal macun uygulamadan önce CPU/GPU ve soğutucu blok üzerinde bulunan macun kalıntıları temizlenmelidir. Bu işlemi kuru bir bez yardımıyla yapabilirsiniz, eğer macun kurumuş ve çıkmıyor ise herhangi bir elektronik devre temizleyici sprey kullanabilirsiniz.

Macunu CPU/GPU Üzerine Uygulama

Bu adımda genellikle 6 temel uygulama biçimi kullanılır:

Termal macun sürme çeşitleri.
Görsel: Kooling Monster
  1. Merkeze bezelye/mercimek boyutunda nokta
  2. 5 nokta
  3. Çapraz
  4. Tek çizgi
  5. Üç çizgi
  6. Yüzeye yayma/Yağlı tost

Intel, resmi web sitesinde kendi işlemcileri için 1. yöntemi önermektedir. Bunun sebebini tahmin etmek güç olmasa gerek çünkü Intel’in stok soğutucularının işlemciye temas eden yüzeyi daire biçiminde, merkeze nokta şeklinde uygulanan macun üzerine baskı yapıldığında daire biçimini alıyor. Ben AMD kullanıcısıyım, daha iyi performans verdiği için yüzeye yaymayı tercih ediyorum. Bu işlemi termal macun paketinden çıkan spatulayla ya da herhangi bir kredi kartını kullanarak yapabilirsiniz.
İşte size hangi yöntemi kullanacağınız hakkında fikir vermesi için mükemmel bir video:

Benim Düşüncelerim

Termal macunlar, macunun kalitesine bağlı olarak genellikle 1 yıla kadar aktif olarak kullanılabilir. Bu nedenle satın alırken dikkatli seçim yapmalısınız. Uzun periyotlarda yatırım yapacağınız bir malzeme olduğu için bütçenizi biraz yüksek tutabilirsiniz, güncel fiyatlar üzerinden değerlendirmemiz gerekirse bilinmedik markadan ucuza almak yerine güvenilir bir markadan almak olabilir. Bir sonraki yazıda görüşmek üzere, teknolojiyle kalın!